Wie redt de bij? Departement Landbouw zoekt initiatiefnemers voor bijenprojecten
Bron:Vilt vzw
Weinig dieren zijn zo belangrijk voor de boerenstiel als de bij. 84 procent van de belangrijkste gewassoorten voor menselijke consumptie, zoals fruit, groenten en noten, zijn afhankelijk van bestuivende insecten. Maar helaas gaat het niet goed met onze zoemende vrienden. In België stelt men de laatste 100 jaar een vermindering of verdwijning vast van 25 procent van de honingbijen, solitaire bijen en hommels. Om het tij te keren, lanceren Vlaanderen en Europa een Vlaams Bijenteeltprogramma (VBP). Iedereen met een nuttig projectvoorstel, maakt kans op een mooie beurs.
Wie erbij wil zijn, moet zich haasten. Alle één- tot driejarige projectvoorstellen kunnen worden ingediend tot en met 31 augustus 2023. Geldige thema’s zijn maatregelen voor het herstel van het bijenbestand, ondersteuning van laboratoria voor analyses van bijenteeltproducten en stoffen die mogelijk toxisch zijn voor bijen, het bieden van technische bijstand voor bijenhoudersorganisaties of het uitvoeren van toegepast onderzoek op het gebied van bijenhouderij en bijenteeltproducten.
Aziatische hoornaar
Ook projecten met betrekking tot de bestrijding van vijanden en ziekten in de bijenteelt zijn welkom. Voorbeelden zijn de varroamijtplaag of de kleine kastkever, maar Vlaanderen vraagt vooral aandacht voor de Aziatische hoornaar. “Gezien de ernst van de problematiek”, klinkt het.
“De Aziatische hoornaar is een exotische wespensoort die sinds 2017 in Europa voorkomt”, meldt het Departement Landbouw. “Ze is aan een niet te stuiten opmars bezig en een gevaar voor onze honingbijen en onze imkerij. We zullen projecten financieren die focussen op de bescherming van de bijenkasten en bijenstanden: monitoring, tracking onderzoek met bijvoorbeeld zendertjes, fysieke kastbescherming, selectieve vangvallen,… Het is de bedoeling op korte termijn de kennis over de Aziatische hoornaar bij de imkers vergroten.”
Wilde bijen en honingbijen
Volgens het departement moet onze bijenpopulatie koste wat kost beschermd worden. “Grofweg zijn er twee soorten bijen: de hoofdzakelijk solitaire wilde bijen, en de in kolonieverband levende honingbijen. Een bijenkolonie kan op zich als een superorganisme worden beschouwd. Beide soorten zijn complementair en leveren belangrijke ecosysteemdiensten, zoals bestuiving.”
“De wilde bijen vliegen op specifieke bloemen en zijn hierdoor heel gevoelig aan verstoringen van het ecosysteem. De honingbijen zijn door de natuur genetisch geprogrammeerd om vooral voedselreserves zoals honing en stuifmeel aan te leggen voor de overwintering. Zij vliegen in het bijzonder op bloeiende landbouwteelten en fruitbomen binnen hun drachtgebied. Hierdoor is de imkerij heel nauw verbonden met onze landbouwsector.”
Onze Vlaamse imkers slagen er ieder jaar opnieuw in om het aantal kolonies na de wintersterfte terug op peil te brengen
“Honingbijen hebben binnen de landbouw hun plaats en worden vooral door de fruittelers sterk gewaardeerd. Honingbijen gedijen goed op bijenstanden onder toezicht van hun imker. De technische kennis binnen de Vlaamse imkerij over het bijenhouden is van een hoog niveau. Onze Vlaamse imkers slagen er ieder jaar opnieuw in om het aantal kolonies na de wintersterfte terug op peil te brengen.”
“Uitzonderlijk gedijt een honingbijenkolonie ook in het wild. Een dergelijke wilde honingbijenkolonie die erin slaagt te overleven in de natuur is genetisch van onschatbare waarde”, klinkt het. “Honingbijen en wilde bijen vormen binnen het ecosysteem een belangrijke schakel. De uitspraak van Einstein is een gekend citaat: ‘Eens de laatste bij is verdwenen heeft de mens nog 4 jaren te gaan…’
Praktische details
Projectvoorstellen kunnen ingediend worden door imkerverenigingen en imkerkoepels met een vestigingseenheid in het Vlaamse Gewest, al dan niet in onderling samenwerkingsverband met bijenteeltgerelateerde onderzoeksinstellingen of met andere partners. Ook bijenteeltgerelateerde onderzoeksinstellingen met een vestigingseenheid in het Vlaamse Gewest kunnen een projectvoorstel indienen als ze samenwerken met een imkervereniging of-koepel.
Projectvoorstellen wordt uitsluitend elektronisch ingediend op het e-loket van het Departement Landbouw en Visserij.
Meer info op de officiële website van het Departement Landbouw en Visserij of via het mailadres bijenteelt@lv.vlaanderen.be.
