Bebossing gebeurt vooral in landbouwgebied

 

 Bron: Vilt vzw

Er werd in het plantseizoen 2020-2021 zowat 205 hectare bos aangelegd in Vlaanderen, of 2,5 keer meer dan in de drie vorige plantseizoenen. Dat blijkt uit het antwoord van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) op een vraag van Bart Van Hulle (Open Vld). Meer dan de helft van die nieuwe bebossing door ANB gebeurde echter op landbouwgrond (111 ha). “Dat er meer bebost wordt, is zeer goed. Maar de Vlaamse overheid zou dit best eerst doen in natuur- en bosgebied”, aldus Van Hulle. “Het kan niet de bedoeling zijn om vruchtbaar landbouwareaal verloren te laten gaan op een moment dat de grondprijzen de pan uitswingen en jonge boeren meer dan ooit worstelen om betaalbare landbouwgrond te vinden.”

Lees meer over:

• natuur
• bos
• grond

De hoeveelheid nieuwe bosaanplant op landbouwgrond verdriedubbelde tegenover de drie vorige plantseizoenen. Het ging om 111 hectare tegenover gemiddeld 35 hectare. De hoeveelheid nieuwe bosaanplant in natuur- en bosgebied nam daarentegen slechts toe van een gemiddelde van 42 hectare in de vorige jaren tot 71 hectare in het plantseizoen 20-21. 

In de afgelopen tien jaar is er in de beschermde Natura 2000 gebieden meer bos omgezet in natuur (710 hectare) dan dat er natuur werd omgezet in bos (530 hectare). Een mogelijke verklaring hiervoor is dat er bos werd gekapt voor omzetting in heidelandschap, stelt Van Hulle.

Hij pleit voor een optimalisatieoefening binnen de gronden die bestemd zijn voor natuur. "Eén derde van als bos bestemd gebied is niet bebost: 14.550 hectare op een totaal van 43.350 hectare. Daar zijn dus nog enorme mogelijkheden voor extra bebossing", zegt hij, terwijl hij verwijst naar het regeerakkoord dat stelt om eerst en vooral in te zetten op bebossing van niet-beboste gebieden, die wel als bos bestemd zijn.

Eén derde van als bos bestemd gebied is niet bebost. Daar zijn dus nog enorme mogelijkheden voor extra bebossing

Bart Van Hulle - Parlementslid Open Vld

"Nieuwe bosaanplant door de Vlaamse overheid zou dus eerst in bos- en natuurgebied moeten gebeuren en niet op landbouwgrond", vindt het parlementslid. "Onze landbouwsector moet zoveel mogelijk kansen krijgen om zich op die grond te ontwikkelen. We mogen niet vergeten dat de sector zorgt voor een tewerkstelling van meer dan 150.000 mensen en een positief exportoverschot van 6,3 miljard euro. Vandaag staat ze echter voor enorme uitdagingen inzake ruimtegebruik."

Vlaamse rand wordt groen-blauwe rand: 8,5 miljoen euro extra voor meer open ruimte

De Vlaamse rand moet een groen-blauwe rand zijn en blijven. Datsignaal brengt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir aan de vooravond van de Vlaamse feestdag. Demir kreeg van de Vlaamse regering groen licht om via de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) 8,5 miljoen euro extra vrij te maken om open ruimte initiatieven in de Vlaamse rand rond Brussel te versterken. “In de Vlaamse rand staat de open ruimte  onder druk door verstedelijking en de daarmee gepaard gaande verhardingen. Ruimte om tot rust te komen is er schaars. Grijs nam steeds meer de plaats in van groen of blauw. Daar willen we maximaal verandering in brengen.”

In 2011 ontwikkelde de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) daarom een langetermijnvisie  om, samen met 19 gemeenten uit de Vlaamse Rand te investeren in de open ruimte rond Brussel. Een totaalbedrag van 37 miljoen euro werd voorgesteld om in verschillende fases projecten te realiseren. In een eerste fase werd 8,5 miljoen euro vrijgemaakt door de Vlaamse Regering voor de landinrichtingsplannen ‘Molenbeekvallei Sint Genesius Rode’, ‘Hooghof’, ‘IJsevallei’ en ‘Oostelijke Maalbeekvallei Grimbergen’”. De projecten uit die eerste fase zijn volop in uitvoering.

©RNZ Vogelenzangbeek Vlezenbeek

De Vlaamse regering maakt nu de nodige middelen vrij voor de opstart van de tweede fase. Daarvoor voorziet ze een tweede bedrag van €8.500.000. Samen met het restbedrag uit de eerste fase komt er zo 10,5 miljoen euro vrij om in te zetten op de verdere groene ontwikkeling van de Vlaamse Rand.

Vlaams minister van Omgeving en Toerisme Zuhal Demir: “De roep naar toegankelijke natuur klonk het afgelopen jaar luider dan ooit. Niet in het minst in verstedelijkte gebieden zoals de rand rond Brussel. Met deze investering maken we duidelijk dat onze ambitie verder gaat dan enkel mooie woorden. Onze diensten slaan nu vol overtuiging de handen in elkaar met de lokale partners om samen tot gedragen projecten te komen die het groen-blauwe karakter van de rand rond Brussel moeten beschermen en zelfs verder zullen ontwikkelen. De tijd van Verhardingen is gedaan. We geven natuur en water ook in de Vlaamse rand opnieuw de plaats die ze nodig hebben."

De middelen die Vlaanderen vrij maakt vormen de motor voor de uitvoering van de tweede fase van het Planprogramma van de Vlaamse Rand. De nadruk bij de uitvoering ligt daarbij op het openhouden en versterken van de bestaande open ruimte.  Nieuwe verhardingen moeten we voorkomen en bestaande verhardingen moeten worden verwijderd. Daardoor komt er meer ruimte voor natuur en vooral voor water. Water moet meer de kans krijgen om lokaal in de bodem door te dringen om wateroverlast te voorkomen en om Vlaanderen weerbaarder te magen tegen de gevolgen van langdurige droogte. Daarnaast zorgt water zorgt ook voor verkoeling tijdens hete zomers in de hoofdstad.  Extra plaats voor natuur en water biedt meteen ook ruimte voor veilige toeristische verbindingen voor wandelaars en fietsers. Ook voor fauna & flora zijn die verbindingen van belang. Bij de uitwerking van de plannen gaat er zal ook aandacht naar landbouw, door lokale productie en verkoop  te ondersteunen.

De toegekende middelen  worden in deze tweede fase verdeeld over 5 grote projecten. Een eerste daarvan zijn de zogenoemde ‘Uitvoeringsinitiatieven’. Daarin worden middelen beschikbaar gesteld voor kleinere initiatieven, waarbij lokale overheden of organisaties zorgen voor de uitvoering. Gespreid over 4 oproepen, wordt daarvoor €800.000 vrijgemaakt. De rest van het bedrag gaat naar projecten  in 4 gebieden, die één voor één worden opgestart:

1. Landinrichting Woluwe-Trawool-Floordambos. In dit project worden de openruimtegebieden tussen het Floordambos (Steenokkerzeel) en het domein Drie Fonteinen (Vilvoorde) beter met elkaar verbonden. De beken Woluwe en Trawool worden daarbij maximaal blootgelegd.
2. Landinrichting Groene Noordrand. Daarin worden ecologische verbindingen gerealiseerd in de vallei van de Amelvonnebeek en de Maalbeek (van Asse tot Grimbergen). Lokale voedselproductie wordt ondersteund in de zone Hooghof-Ronkelhof (Asse-Wemmel)
3. Landinrichting Noskoem versterkt de open ruimte tussen Nossegem en Zaventem, bosuitbreiding, ecologische waterberging, ontharding en versterking van recreatieve verbindingen.
4. Landinrichting Zuunbeek-Vogelenzangbeek (Sint-Pieters-Leeuw) moet overstroming en wateroverlast voorkomen door ontharding, stroomopwaartse waterbuffering en bosuitbreiding.

“We zetten met dit ambitieus programma heel sterk in op water en natte natuur. We rekenen daarbij  op onze lokale partners, die meteen op de kar kunnen springen en een belangrijke partner zullen zijn om van dit project een succesverhaal te maken. De volgende  jaren gaan dan de grotere projecten in uitvoering. Daarna evalueren we opnieuw onze langetermijnplannen op basis van de noden van de Vlaamse rand rond Brussel. Vanuit Vlaanderen dragen we alvast een grote, spreekwoordelijke steen bij aan meer groen rondom een grijze metropool”, besluit minister Demir.