Bosbeheer kan beter

Meer bos gevraagd in Lembeek

Bijna tien jaar geleden werd er gestart met het winnen van leem in de Sint-Veroonskouter, landbouwgebied en natuurzone van Lembeek (deelgemeente van Halle).

Streekvereniging Zenne & Zoniën heeft indertijd actie gevoerd tegen het vernietigen van deze landbouwgrond  en het schenden van een zeer mooi natuurgebied. Deze leemgroeve tastte een van de  laatste natuurzones van Lembeek aan.

Lembeek is een post-industrieel dorp aan de grens van Wallonië (Tubize). Indertijd industrialiseerden al deze dorpen langs de nieuw aangelegde spoorlijn van Brussel naar Tubize, ten tijde van het bewind van Koning Leopold I (bron : ere-conservator van het kasteel van Gaasbeek Dr. Herman Vandormael).

Door de actie van Zenne & Zoniën werden de ontginningsvoorwaarden zeer streng. Het ontginningsgebied werd omzoomd door een bosstrook. Nu reeds is deze bosstrook bijna volgroeid.

Volgens Michel De Baerdemaeker (voorzitter Boerenbond Halle) zal het zeer lang duren vooraleer deze aangevoerde grond terug landbouwgebied kan worden. Bijkomend is het zo dat er nog weinig actieve boeren zijn in groot Halle.

Er is nu een vraag om de vergunning met nog eens tien jaar te verlengen. Daarom stelt Zenne & Zoniën voor, dat indien de vergunning toegekend zou worden, er een verplichting zou bijkomen dat alle vrijgekomen gronden ( tenminste 50 % van het gebied)  bebost worden vooraleer men begint met de nieuwe uitbating. De vereniging heeft die bekommernis ook aangekaart bij de bevoegde  Vlaamse minister Joke Schauvliege.

Dit werd ook medegedeeld aan Fred Deryckere, voorzitter van de Milieuraad van Halle, die dit een uitstekend idee vond. Hij zal het voorstel  opnemen in het dossier van de nieuwe aanvraag van de leemgroeve ( dat ook voor advies in behandeling is  in de milieuraad van Halle).

Voet- en fietswerk in Halle

4de zomerzoektocht Zenne en Zoniën vzw wordt een speci(H)alleke !

Na de geslaagde fotozoektochten in Sint-Pieters-Leeuw, Sint-Genesius-Rode en Drogenbos, wordt Groot-Halle het decor van de editie 2016.

Van 1 juni tot en met 18 september 2016  worden speurneuzen, annex sportievelingen, opnieuw aan het werk gezet tijdens enkele fijne wandelingen van ongeveer 8 km in totaal of ook een ongeveer 30 km lange fietstocht.

Deelnemen aan fiets- en wandelfotozoektocht (2 voor de prijs van 1), en aldus kans maken op een leuke prijs,  kan men door het alweer goedgevuld startpakket aan te kopen voor de luttele som van 3€ p.p. Dit kan enkel en alleen in het VVV-kantoor van Halle, Grote Markt 1, zijnde start- en eindplaats van elk van de zoektochten.

Nu al is geweten dat de winnaars op zondagnamiddag 2 oktober in de bloemetjes gezet worden in het mooie  oude stadhuis van Halle, toch een gelegenheid om naar uit te kijken !

Meer info hierover op het deelnameformulier of  op de webstek http://zevendekracht.blogspot.be.
Informatie die na 1  juni e.k. niet op de webstek of in het startpakket teruggevonden wordt  kan altijd via mail bekomen worden bij michaella.vangerwen@telenet.be of bij willy.defranc@telenet.be. Ook voor vragen en/of opmerkingen kan u bij deze toegewijde bestuursleden van de vereniging terecht.

Het bestuur van streekvereniging Zenne en Zoniën vzw durft opnieuw te hopen op massale belangstelling en dankt elke deelnemer hiervoor nu al hartelijk!

Met de medewerkinng van de Stad Halle

Molenbeek Huizingen visvriendelijk

De provincie Vlaams-Brabant en de POM  (Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij) maken van de Molenbeek aan de zogenaamde Manchestersite in Huizingen een natuurlijke beek zonder hindernissen voor de vissen.

'Toen de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Vlaams-Brabant (POM) ons
enkele jaren geleden liet weten dat ze de verlaten papierfabriek Catala in
Huizingen wilde omvormen naar een duurzame bedrijvenzone voor KMO's,
zagen we daar kansen in om ook de Molenbeek, die langs de site stroomt, te
herwaarderen,' zegt Monique Swinnen, gedeputeerde voor waterlopen.

De hele omgeving is immers zeer overstromingsgevoelig. De restanten van de
watercaptatie van het vroegere papierbedrijf vormen bovendien een hindernis
voor de vissen in de beek.

Op vraag van de provincie Vlaams-Brabant heeft de POM een ontwerpbureau
aangesteld om de nieuwe inrichting van de waterloop uit te tekenen. De bestaande overwelvingen en bodemvallen worden uit de bedding van de beek verwijderd. Tegelijk krijgt de Molenbeek een bredere bedding met een grotere buffercapaciteit. In de meanders van de nieuwe bedding komen
vistrappen.

Het creëren van bijkomende berging in de verbrede bedding heeft een gunstig
effect voor het bedrijventerrein. Het verwijderen van de oude overwelvingen en
het herinrichten van de beek in open bedding verbeteren de structuurkenmerken van de waterloop.
De werken zullen uitgevoerd worden door aannemer Van Raak L. bvba uit Weelde.

‘Zowel het bedrijventerrein als de waterloop varen wel bij deze werken’, zegt
Tom Dehaene, voorzitter van de POM. ‘Daarom voeren de provincie en de POM
de werken samen uit. De totale kostprijs van de werken bedraagt 430.000 euro,
waarvan we elk de helft zullen betalen’.

Geen sloop, evenmin bescherming Villa Féron van Horta

Geen bescherming voor Villa Horta

De afgelopen weken verschenen verschillende artikels in de pers over de Villa Féron in Sint-Genesius-Rode, naar aanleiding van de eventuele sloop ervan. De villa is opgenomen in de inventaris bouwkundig erfgoed, maar werd niet beschermd. Leen Meganck lichtte in De Standaard toe waarom dat zo is. Hieronder vind je een integrale weergave van haar opiniestuk.

Victor Horta is een van de meest vermaarde Belgische architecten. Zijn roem reikt tot ver buiten onze landsgrenzen. Zijn naam is onlosmakelijk verbonden met de art-nouveau-architectuur, die rond de eeuwwisseling vernieuwing bracht in een architectuurlandschap dat werd gedomineerd door neostijlen.
Toch gaf het agentschap Onroerend Erfgoed het advies aan bevoegd minister Geert Bourgeois (N-VA) om het landhuis Féron, opgetrokken door Horta, niet te beschermen. Hoe kan dat? Het advies kwam er na zorgvuldig archief- en literatuuronderzoek, na een bezoek aan de woning en na intens overleg met Werner Adriaenssens (KMKG, conservator van de collectie Decoratieve Kunsten 20ste eeuw). De conclusie was dat de verbouwingen sinds 2002 de erfgoedwaarde van de villa te grondig hadden aangetast om nog een bescherming te motiveren.

Was de vraag gesteld vóór de verbouwingen sinds 2002, dan was de opmaak van een beschermingsdossier allicht een evidentie geweest. Maar Villa Féron werd toen niet beschermd. Bij de inventariscampagne in 1975 in Sint-Genesius-Rode werd het gebouw van Horta niet opgemerkt. Niet verwonderlijk in een tijd waar art nouveau niet populair was en Horta nog niet de status had die hij verdient. Het landhuis is pas in beeld gekomen in 2003, een jaar nadat een stedenbouwkundige vergunning was afgeleverd voor de verbouwing ervan. Een alerte buurtbewoner wees de gemeente op de uitzonderlijke waarde van het pand. Dat het landhuis toen niet werd beschermd, is een inschattingsfout die ons nu confronteert met een zwaar verbouwd pand, waarvoor bescherming te laat komt.

Een gebouw moet voldoende erfgoedwaarde bezitten om voor bescherming in aanmerking te komen. Daarvoor wordt het afgetoetst aan de wettelijk bepaalde erfgoedwaarden en gewogen op basis van een aantal criteria. Een gebouw verdient niet onvoorwaardelijk een bescherming enkel omdat het 'een Horta' is.

De argumenten pro bescherming: het gebouw vertegenwoordigt een specifiek type (een landhuis) in het oeuvre van een bekende architect. Het getuigt van de periode waarin Horta evolueert naar een meer sobere, bepleisterde of gecementeerde architectuur. De globale volumes van het gebouw zijn nog aanwezig, zij het aangepast. Binnenin vinden we in de drie salons de originele parketvloer, gedeeltelijk bewaarde binnendeuren, en twee schoorsteenmantels waarvan één in art-nouveaustijl. Het gebouw heeft zeker een architecturale waarde als element binnen het oeuvre van Horta. Ook de tuin zou door Horta ontworpen zijn.

Wat doet dan afbreuk aan de erfgoedwaarde van de Villa Féron? De huidige materiële realiteit van het gebouw en de tuinaanleg. Wat ons vandaag rest, is slechts een schim van het oorspronkelijke elegante en lichtvoetige ontwerp van Horta. De ziel van Horta werd door ingrepen in exterieur en interieur hardhandig verwijderd.

Door de verbouwingen sinds 2002 verdubbelde het gebouw in omvang. De elegante zinken daken werden vervangen door een veel zwaarder leien dak, de schoorstenen werden afgetopt. Het doorlopende balkon, waar Horta erg trots op was, verdween al bij een eerdere verbouwing. Ook het art-nouveauvenster in de geveltop was al eerder rechtgetrokken.
In de zijgevel werd een volledig moderne deur met glazen luifel ingebracht, een element dat ten onrechte als authentiek wordt ervaren. Het terras in breuksteen, waartegen zich oorspronkelijk beplanting aan vleide, werd vervangen door een nieuwe, 'cleane' versie ervan. De gevelafwerking in 'Holzcement', met daarin discrete siermotieven, verdween en werd vervangen door een egale bepleistering.

Een postkaart uit 1909 toont het landhuis te midden van struiken, jonge bomen en bloemenperken die op het huis aansluiten, om dokter Féron in zijn woonkamer het gevoel te geven dat hij in zijn tuin zat. Vandaag ligt het landhuis op een uitgestrekt, kaal grasveld, waarin slechts enkele bomen nog herinneren aan de tuin van weleer. Wie het gebouw vandaag bezoekt, ervaart het niet meer met de relatie tot de tuin zoals die ontworpen is. In het interieur werd de oorspronkelijke traphal opengebroken om ook hier te verdubbelen in volume. Originele trap en mozaïekvloer eruit, nieuwe trap en moderne marmeren vloer erin. De ruimten waar Horta nog ietwat voelbaar is, zijn de salons aan de tuinzijde. Het deur- en raambeslag werd spijtig genoeg verwijderd, evenals de binnendeuren.

Er gaan hartstochtelijke stemmen op om Villa Féron alsnog te beschermen: 'Breng de “in veiligheid gebrachte” Horta-elementen terug, reconstrueer de oorspronkelijke houten balkons, en hergebruik of sloop de aanbouw uit 2008.' (DS 29 maart). De realiteit is dat de overheid ook door een bescherming als monument niet kan vragen aan de eigenaar om een gebouw te herstellen 'zoals het oorspronkelijk was'. Een gebouw wordt altijd beschermd in de toestand waarin het verkeert op het moment van de bescherming. Achteraf kan worden gestreefd naar restauratie of reconstructie, maar dat zal altijd afhankelijk zijn van de goodwill van de eigenaar.

Het betekent allemaal niet dat de Vlaamse overheid geen aandacht heeft voor het werk van Horta. Het landhuis Carpentier in Ronse (1899-1903), dat in veel betere staat bewaard bleef, is in 1983 beschermd als monument. In 1999 werd de turnzaal beschermd die hij ontwierp voor de school 'Les Peupliers' in Vilvoorde (1904-1905). Een restauratiedossier is in opmaak. Ook drie woningen uit 1895 in de Twaalfkameren te Gent zijn gevrijwaard als onderdeel van het sinds 1981 beschermde stadsgezicht van de Coupure.

Het agentschap ging ook in beroep tegen de sloopvergunning voor de Villa Féron. Tussen beschermen en slopen zijn nog veel vormen van erfgoedzorg mogelijk, waarbij het lokale bestuur een belangrijke rol kan spelen.

De  gemeente Sint-Genesius-Rode leverde dus  een sloopvergunning af, maar die beslissing is intussen door de Bestendige Deputatie van Vlaams-Brabant teniet gedaan. Geen bescherming, geen sloop: opnieuw bewonen of laten vervallen?