Overstromingen Zennevallei

Verslag van Felix Merckx Editiepajot 

Ruim een jaar na de zware overstromingen in de Zennevallei klinkt de roep om oplossingen harder dan ooit. Naar aanleiding van de uitzonderlijke wateroverlast in november 2010 - en misschien juist ‘dankzij’ de ernst van deze gebeurtenis - slaan de 3 gewesten, provincies en gemeentebesturen nu de handen in mekaar om samen een halt toe te roepen aan de al te vaak terugkerende overstromingen. 

Coördinatie Zenne vzw, Contrat de Rivière Senne en het Bekkensecretariaat Zenne-Dijle brachten meer dan 135 deelnemers bijeen. Grote afwezige was echter Waterwegen en Zeekanaal NV

SAMENWERKING

Over de noodzaak om veel meer interregionaal samen te werken om het water van het Zennebekken beter te beheren bestond nauwelijks twijfel onder de deelnemers. Daarbij ging het niet alleen om de verbetering van directe informatie-uitwisseling tussen bijvoorbeeld de bedieners van kunstwerken, maar ook over de installatie van één performant informatica-systeem, voor alle betrokkenen vrij toegankelijk, waar op permanente basis gegevens beschikbaar zijn over waterniveaus en debieten in het gehele Zennebekken.

Om de noodzakelijke watersysteemkennis over het gehele Zennebekken mogelijk te maken moeten de verschillende systemen van modellering inzake afvoer en waterstanden over het gehele gebied in één systeem worden opgenomen. Zo’n geïntegreerd systeem moet het ook mogelijk maken dat tijdens een alarmfase wanneer overstromingen dreigen, tijdig de passende maatregelen kunnen worden genomen, zoals het stilleggen van de scheepvaart en een verlaging van het waterniveau in het kanaal, waardoor extra buffercapaciteit ontstaat. Noodscenario’s moeten vooraf concreet en in detail worden uitgewerkt en ingeoefend.

Weinig twijfel bestond er ook rond de noodzaak om van de overstromingsproblematiek de 1 ste prioriteit van het waterbeleid in deze streek te maken. In dit verband verwijst men bijna steeds naar het kanaal Charleroi-Brussel dat op korte tijd een grotere rol zou moeten gaan vervullen in het oplossen van het overstromingsproblematiek.  

INTERREGIONALE DEAL

Voor Raymond Langendries, burgemeester van Tubize, de gemeente die telkens zwaar in de klappen deelt bij overstromingen van de Zenne, is een deal tussen de drie gewesten nodig. Gezien de hoeveelheid water die in het Waalse Zennebekken afstroomt en de ruimtelijke situatie waarin het kanaal en de rivier er zich bevinden, is de hoofdopdracht van Wallonië om zoveel mogelijk water stroomopwaarts op te houden. Diverse studies en onderzoeken zijn in voorbereiding om een grotere bergingscapaciteit in het Waals gedeelte te creëren door aanleg van overstromingsgebieden en overstroombare gebieden. 

De taak van Vlaanderen en Brussel bestaat er dan in om vooral een versnelde afvoer van het water te garanderen via het kanaal Brussel-Charleroi. Kapitein Delprat van de Haven van Brussel ging in detail in op het functioneren van de technische installaties van de waterafvoer aan de sluizen. De ‘schuiven’, ‘verlaten’, langsriolen, bypasses en stuwen, die zich steeds bevinden in de directe nabijheid van de sluizen regelen deze waterafvoer. In de toelichting werd duidelijk dat het vergroten van deze verlaten, langsriolen en stuwen dé oplossing kan bieden voor een versnelde waterafvoer in het Vlaams en Brussels gedeelte van het kanaal Brussel-Charleroi. 

Het beeld dat de bevoegde Vlaamse minister Crevits een jaar geleden gebruikte om de rol van de stuwen en verlaten van een sluis aan te duiden (“stuwen hebben dezelfde functie als de stop van een bad, hoe groter de opening, hoe sneller het water zal wegvloeien”) kwam ook hier meermaals ter sprake.  

VERANTWOORDELIJKHEID

Zelfs wanneer de deal tussen de gewesten rond is, blijft er bij elke betrokkene een belangrijke verantwoordelijkheid op het vlak van brongerichte maatregelen. Lieve De Roeck, secretaris van de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid, wil daarom ook maximaal inzetten op een beleid dat erosiebestrijdingsmaatregelen, recuperatie van hemelwater, buffering en infiltratie overal stimuleert. Ook aandacht voor de infrastructuur en het onderhoud van de waterwegen, evenals de uitbouw van een crisisbeheer staan op de prioriteitenlijst in Vlaanderen.

Op de bijeenkomst van maandag 13 februari werd ook al meteen de datum van de vervolgbijeenkomst voorgesteld: vrijdag 6 juli. Tegen deze datum willen de organisatoren van het interregionaal overleg graag van de bevoegde instanties (waterloopbeheerders en waterwegbeheerders) en politieke verantwoordelijken een volledig overzicht ontvangen van de reeds gerealiseerde en de geplande maatregelen om de kans op overstromingen in de Zennevallei stroomopwaarts Brussel drastisch te verminderen.